شیوع و عوامل موثر در حاملگی ناخواسته در خانم های حامله مراجعه کننده به مرکز آموزشی درمانی هاجر شهرکرد، ۱۳۷۷

امروزه رشد جمعیت یکی از معضلات بزرگ جامعه بشری به حساب می آید. یکی از عوامل موثر در رشد بالای جمعیت، حاملگی های ناخواسته می باشد. علاوه برآن، حاملگی های ناخواسته عوارض جسمی و روانی زیادی برای خانم های حامله به همراه دارد. به منظور کاهش دادن میزان حاملگی های ناخواسته و همچنین کنترل رشد جمعیت و پی آمدهای ناشی از آن، نیاز به برنامه ریزی های مناسب، ضروری به نظر می رسد. لازمه برنامه ریزی در این زمینه، داشتن اطلاعات دقیق تر در مورد میزان شیوع و عوامل زمینه ساز حاملگی های ناخواسته می باشد که موضوع اصلی این بررسی می باشد. تعداد 758 خانم حامله که جهت زایمان به بیمارستان هاجر شهرکرد مراجعه کرده بودند توسط یک نفر کارشناس ماما مورد مصاحبه قرار گرفتند. پرسشنامه علاوه بر مشخصات دموگرافیک دارای سوالاتی در رابطه با نوع حاملگی (خواسته یا ناخواسته)، روش های احتمالی مورد استفاده جهت پیشگیری و چگونگی استفاده از آن، داروهای مصرفی و غیره بود. 218 مورد از 758 نفر از افرادی که تحت سوال قرار گرفتند، حاملگی ناخواسته داشتند. از این 218 نفر، 190 نفر موقع حامله شدن، حداقل از یک روش پیشگیری استفاده می کرده اند که از این تعداد، 146 مورد، یعنی 87% افراد، از روش پیشگیری بطور صحیح استفاده نکرده اند. سهل انگاری، ترس از عوارض، دلایل پزشکی و مخالفت همسر از مهم ترین عوامل عدم استفاده از روش های پیشگیری از حاملگی بوده است. روش منقطع (38.2%) و قرص (35.7%) از متداول ترین روش های مورد استفاده در افرادی بوده است که موقع حامله شدن از یک روش خاص پیشگیری استفاده می کرده اند. 35.7% افرادی که قرص مصرف می کرده اند و 38.2% افرادی که روش منقطع را مورد استفاده قرار داده اند دچار حاملگی ناخواسته شده اند، در صورتی که فقط 7.2% افراد با iud حاملگی ناخواسته داشته اند. میزان بی سوادی در خانم های با حاملگی ناخواسته و یا در همسران آنها نزدیک به دو برابر کل افراد مورد مطالعه است. باتوجه به مطالب فوق می توان نتیجه گرفت که علاوه بر عواملی چون پایین بودن سطح سواد، که تاثیر بسزایی در افزایش حاملگی های ناخواسته دارند، روش هایی مثل مصرف قرص که از مطمئن ترین روش های پیشگیری به حساب می آیند، در اینجا کاربرد چندانی ندارد. به نظر می رسد در مناطقی با سطح فرهنگی مشابه، متدهایی مثل iud یا نورپلانت که نیاز به اقدام خاص روزانه توسط مصرف کننده ندارند، نتایج بهتری در پی خواهند داشت.